Η λέξη Τρίκωμο, όπως κι η ίδια το μαρτυρεί, είναι σύνθετη από δύο λέξεις , τη λέξη ''τρεις'' και τη λέξη "κώμη", που σημαίνει "χωριό". Το πιο βέβαιο είναι πως σε παλιότερη εποχή υπήρχαν τρεις γειτονικοί συνοικισμοί, τρείς κώμες, που με το πέρασμα του χρόνου και για διάφορους λόγους ενώθηκαν και αποτέλεσαν μια κοινότητα που πήρε το όνομα Τρίκωμο.

Οι Τούρκοι κατακτητές μετά την εισβολή και κατοχή το 1974, μη σεβόμενοι την παράδοση, το μετονόμασαν σε Yeni Iskele (Νέα Σκάλα) επειδή οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι που τοποθετήθηκαν εκεί, προέρχονται από την τουρκική συνοικία της Σκάλας (Λάρνακας), κατά παράβαση της σύμβασης της UNESCO, για την προστασία της άϋλης κληρονομιάς.

Το χωριό βρίσκεται σε πολύ σπουδαίο συγκοινωνιακό κόμβο, σε σημείο όπου διασταυρώνονται οι δύο αυτοκινητόδρομοι Αμμοχώστου - Καντάρας και Λευκωσίας - Ριζοκαρπάσου.

Το Τρίκωμο αποτελούσε εμπορικό και συγκοινωνιακό κέντρο ολόκληρης της περιοχής. Δίκαια θεωρείται ένα από τα σπουδαία κεφαλοχώρια όχι μόνο του διαμερίσματος Καρπασίας αλλά και ολόκληρης της Κύπρου.

Ο πληθυσμός του Τρικώμου το 1571 ανερχόταν σε 200 κατοίκους, το 1891 σε 1081, το 1946 σε 2090 και το 1973 σε 3000. Μέσα από τους αριθμούς αναδεικνύεται η σταθερή πορεία προόδου και ανάπτυξης της κοινότητας. Σήμερα, οι Τρικωμίτες της διασποράς υπολογίζονται γύρω στις 4000.

Η μυθολογία , η λαϊκή παράδοση, οι θρύλοι, οι ανεπίσημες ανασκαφές, η ανεύρεση αρχαίων αντικειμένων ή τάφων περιστασιακά, οι τυμβωρυχίες κ.ά. αποτελούν για τον ερευνητή αξιόλογες πηγές. Αυτές, με τη σειρά τους έρχονται να συμπληρώσουν τα ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών καθώς και ορισμένες γραπτές πηγές για την προϊστορία και τις πρώτες ρίζες των χωριών μας στη χερσόνησο της Καρπασίας.

Σε αχτίνα 2 ίσαμε 4.5 χιλιόμετρα από το σημερινό χωριό και προς όλες σχεδόν τις κατευθύνσεις βρέθηκαν αδιάσειστα τεκμήρια ανθρώπινης ζωής και δραστηριότητας που χρονολογούνται από την Υστερη Εποχή του Χαλκού (1650-1050 π.Χ.) όπως στη Μερσινερή και τις Κρήνες ίσαμε το Μεσαίωνα στην Αγία Μαρίνα.

Οι πολλοί συνοικισμοί, τα νεκροταφεία, οι τάφοι, τα χαλάσματα, οι πέτρες και τα όστρακα που βρίσκονται κατεσπαρμένα στην γύρω περιοχή μαρτυρούν πως το φυσικό περιβάλλον ήταν κατάλληλο για να εγκατασταθούν και να επιβιώσουν άνθρωποι την εποχή εκείνη.

Υπήρχαν εύφορες πεδιάδες για καλλιέργεια σιτηρών και άλλων αγαθών και η φυσική βλάστηση στους γύρω λόφους και ιδιαίτερα στη βορειοανατολική περιοχή προσφέρονταν για τη βόσκηση των ζώων και για προμήθεια ξυλείας.

Εξάλλου η θάλασσα, που βρίσκεται πολύ κοντά, ιδιαίτερα στους συνοικισμούς στ' ανατολικά και βορειοανατολικά - Πλατύβουνος Α, Β και Γ, Κουφόπετρα, Καυκαλιά Α, Β, είναι βασικό στοιχείο για την επιλογή του χώρου των οικισμών της εποχής εκείνης. Τους πρόσφερε μέσα διατροφής, τα ψάρια καθώς επίσης και την ευκαιρία για επικοινωνία με άλλους παραθαλάσσιους συνοικισμούς.

Τυχαίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, που έγιναν σε διάφορες περιοχές, καθώς επίσης και σε διάφορα μέρη του χωριού - στο χώρο του δημοτικού σχολείου, σε αυλές σπιτιών, σε αλώνια κ.ά. - μαρτυρούν πως η περιοχή κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους χωρίς διακοπή ίσαμε το 1974, όταν οι κάτοικοι εγκατέλειψαν βίαια το χωριό τους λόγω της εισβολής και κατοχής από τους Τούρκους.

Το ίδιο το χωριό και ο περίγυρός του καλύπτει μια εκτεταμένη έκταση γης που περιλαμβάνει πεδιάδες στα νότια και δυτικά καθώς επίσης και πολλούς μικρούς λόφους με δασική βλάστηση στα βόρεια και ανατολικά, όπου υπάρχουν πολλοί αρχαιολογικοί χώροι, κυρίως τάφοι και νεκροταφεία, της Κυπρο - γεωμετρικής (1050-750 π.Χ.) και Κυπροαρχαϊκής Εποχής (750- 475 π.Χ.)

Κατά τον αρχαιολόγο Σ. Χατζησάββα, που είχε αναλάβει ευτυχώς πριν από το 1974 και είχε ολοκληρώσει μια αρχαιολογική επισκόπηση είκοσι χωριών της επαρχίας Αμμοχώστου, ιδιαίτερα της Καρπασίας, συμπεριλαμβανομένου και του Τρικώμου, δυο χώροι της Κυπρογεωμετρικής (1050-750 π.Χ.) και Κυπροαρχαϊκής Εποχής (750-475 π.Χ.) στον Πλατύβουνο, στα ανατολικά και βορειοανατολικά του χωριού και στην Καυκαλιά, επίσης στα βορειοανατολικά, της Κυπροκλασικής και Ελληνιστικής Περιόδου (470-30 π.Χ.), αποτελούν τους πρώτους οικισμούς κοντά στην παραλία μεταξύ Τρικώμου και Μπογαζιού. Η περιοχή αυτή κατοικήθηκε συνέχεια χωρίς σχεδόν καμιά διακοπή. Οι περισσότερες πληροφορίες για τον περίγυρο του Τρικώμου αντλούνται από το βιβλίο "Καταβολές" του Σ. Χατζησάββα.

Αυτά τα αρχαία αντικείμενα που είδαν το φως, ύστερα από παράνομες ανασκαφές από τυμβωρύχους ή από τυχαία ανεύρεσή τους, κατέληξαν άλλα στο Κυπριακό Μουσείο και άλλα σε ιδιωτικές συλλογές στον τόπο μας ή στο εξωτερικό είτε κοσμούν τις προθήκες ξένων μουσείων ή πανεπιστημίων.